Συμβουλές προς εκπαιδευτικούς για την ενδυνάμωση και αποφόρτιση των εφήβων

Τα αυξανόμενα κρούσματα του COVID-19 έχουν προκαλέσει ανησυχία σε όλους μας. Ειδικά για τους εφήβους, όμως, καθώς διανύουν ένα κρίσιμο στάδιο στη ζωή τους, η ψυχολογική επιβάρυνσή ίσως είναι μεγαλύτερη. Για αυτό είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις ψυχοκοινωνικές ανάγκες των εφήβων και να προσπαθήσουμε να τους στηρίξουμε αποτελεσματικά.

Το στρες είναι ένα φυσιολογικό και αναμενόμενο κομμάτι της ζωής μας. Είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε μη φυσιολογικές καταστάσεις. Το σώμα μας, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει τους αγχογόνους  παράγοντες, ενεργοποιεί την αντίδραση πάλης ή φυγής. Ωστόσο, όταν το στρες λειτουργεί για μεγάλη χρονική περίοδο, το σώμα μας βρίσκεται σε μια κατάσταση συνεχούς υπερδιέγερσης που μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία σωματικών συμπτωμάτων, όπως:

·       Διαταραχές πέψης

·       Αλλαγές στην όρεξη

·       Αύξηση βάρους

·       Πονοκεφάλους

·       Κούραση και αδυναμία

·       Πόνο στο στήθος και ταχυπαλμία

·       Αλλαγή στην αναπνοή

·       Αϋπνία ή υπνηλία

·       Πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος,

καθώς  και μια σειρά ψυχολογικών συμπτωμάτων, όπως:

·       Ανησυχία

·       Θυμός

·       Φόβος

·       Συναισθηματική απομόνωση.

Σε αυτές τις αντιδράσεις των εφήβων θα πρέπει να δρούμε με υποστηρικτικό τρόπο, τονίζοντας τη φυσιολογικότητα των αντιδράσεων αυτών, εφόσον επικρατούν κάποιες μη φυσιολογικές συνθήκες, ακούγοντας τις ανησυχίες τους, διαβεβαιώνοντας ότι είναι ασφαλείς και ενθαρρύνοντάς τους.

Συγκεκριμένα:

·       Μιλήστε στους εφήβους για τον μηχανισμό του στρες. Βοηθήστε τους να καταλάβουν ότι στην παρούσα κατάσταση είναι φυσιολογική η εμφάνιση συναισθημάτων ανησυχίας και άγχους.

·       Προτρέψτε τους εφήβους να εκφράσουν τις ανησυχίες τους, βοηθήστε τους να διορθώσουν τις παρανοήσεις τους και εξετάστε προσεκτικά τις πιθανές αιτίες άγχους.

·       Ακούστε χωρίς να ασκείτε κριτική και προσπαθήστε να αντιληφθείτε αυτά που δεν εκφράζουν λεκτικά.

·       Δώστε οδηγίες στους εφήβους για το πώς μπορούν να προφυλαχθούν τηρώντας τα μέτρα προφύλαξης και ατομικής υγιεινής (πλύσιμο χεριών, χρήση αντισηπτικών διαλυμάτων κλπ), φροντίζοντας ωστόσο να μην εμπλακούν σε έναν φαύλο κύκλο διαρκούς ενασχόλησης με ζητήματα καθαριότητας.

·       Συμβουλέψτε τους εφήβους να μην κάνουν κατάχρηση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

·       Ενθαρρύνετε την υιοθέτηση ενός υγιούς τρόπου ζωής μέσω της τακτικής φυσικής άσκησης, της υγιεινής διατροφής και του επαρκούς ύπνου.

·       Ενθαρρύνετε να αναπτύξουν στρατηγικές που θα τους βοηθήσουν να χαλαρώσουν (όπως βαθιές αναπνοές, ένας περίπατος, εκμυστήρευση και συζήτηση της δυσκολίας τους με ένα αγαπημένο πρόσωπο στο σπίτι).

·       Ενθαρρύνετε την επικοινωνία των εφήβων με φίλους τους μέσω των κοινωνικών δικτύων ή του τηλεφώνου, καθώς είναι σημαντικό να μην απομονωθούν αυτήν την περίοδο.

·       Ενθαρρύνετε τους εφήβους να ασχολούνται όσο πιο συχνά μπορούν με αγαπημένες τους δραστηριότητες (όπως να ακούσουν μουσική ή να διαβάσουν ένα λογοτεχνικό βιβλίο).

·       Αποφύγετε να είστε υπερπροστατευτικοί μαζί τους και δείξτε τους εμπιστοσύνη.

Πως μπορείτε να διαχειριστείτε έναν μαθητή σας που διαγνώστηκε θετικός στον COVID-19 καθώς και τους συμμαθητές του:

Η προστασία της υγείας των εφήβων, τόσο της σωματικής όσο και της ψυχολογικής, είναι πολύ σημαντική. Όσο απαραίτητη είναι η τήρηση των μέτρων προφύλαξης από τον ιό, τόσο  απαραίτητη είναι και η αποφυγή περιστατικών στιγματισμού και απομόνωσης των μαθητών που εκτέθηκαν στον ιό. Είναι πολύ βασικό να θυμόμαστε ότι ο COVID-19 δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ εθνικοτήτων, ηλικίας, φύλου ή ικανοτήτων. Οι εκπαιδευτικές δομές θα πρέπει να καλωσορίζουν, να σέβονται και να υποστηρίζουν όλα τα παιδιά.

Συγκεκριμένα:

·       Επικοινωνήστε με τον έφηβο ρωτώντας τον αν επιθυμεί να ενημερωθούν οι συμμαθητές του για την ασθένειά του.

·       Εφόσον υπάρχει αυτή η συναίνεση, είναι σημαντικό να ενημερωθούν σωστά οι συμμαθητές του, ώστε να μην τον απομονώσουν, τονίζοντας τα εξής βασικά γεγονότα:

-        Ο ιός δεν κάνει διακρίσεις φύλου ή ηλικίας.

-        Είναι μικρές οι πιθανότητες να εμφανίσει κάποιος σοβαρά συμπτώματα.

-        Εφόσον έχει επιτραπεί στον ασθενή να επιστρέψει στην καθημερινότητά του, σημαίνει ότι δεν αποτελεί κίνδυνο για τους υπόλοιπους.

-        Τηρώντας αυστηρά τα μέτρα προφύλαξης, προστατεύετε τον εαυτό σας και τους άλλους.

-        Γνωρίζοντας τα συμπτώματα του ιού (πυρετός, βήχας ή δύσπνοια), μπορούμε να προλάβουμε την εξέλιξή του.

·       Διασφαλίστε ένα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον προς τον έφηβο που αρρώστησε, ξεκαθαρίζοντας στους συμμαθητές του ότι δεν φταίει εκείνος για την ασθένειά του και ότι η μετάδοση αυτή μπορεί να συμβεί σε όλους.

·       Δημιουργήστε ένα θετικό κλίμα μέσα στην τάξη με ενισχυτική διάθεση από την πλευρά σας και καλλιεργήστε την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ των μαθητών.

·       Είναι σημαντικό ο έφηβος αυτός να συμμετέχει σε κοινές δραστηριότητες και να επιστρέψει στην καθημερινή ρουτίνα του.

·       Ενημερώστε σωστά και ενθαρρύνετε τους εφήβους να είναι υποστηρικτικοί ο ένας απέναντι στον άλλον για να αποφευχθούν φαινόμενα στοχοποίησης νοσούντων μαθητών.

·       Σε περίπτωση που αντιληφθείτε ότι υπάρχει εκφοβισμός ή απομόνωση του εφήβου, θα πρέπει να το αντιμετωπίσετε άμεσα.

  Συμβουλές για αποφόρτιση των εκπαιδευτικών:

Αγαπητοί εκπαιδευτικοί,

το έργο σας είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιόδους κρίσης καθώς σας δίνεται η δυνατότητα να βοηθήσετε τα παιδιά να μάθουν να νοιάζονται τον συνάνθρωπό τους, να καλλιεργηθούν σε αυτά συναισθήματα συμπόνιας και αλληλεγγύης, να ενδυναμώσουν την ανθεκτικότητά τους, για να μπορέσουν στο μέλλον να δημιουργήσουν μια ασφαλή κοινωνία.

Στη συγκεκριμένη συγκυρία καλείστε να έρθετε αντιμέτωποι όχι μόνο με τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς των μαθητών σας αλλά και τους προσωπικούς σας φόβους. Για αυτό είναι σημαντικό να προστατεύσετε τους εαυτούς σας.

Συγκεκριμένα:

·       Διερευνήστε το δικό σας άγχος και αν υπάρχει μετριάστε το ή διαχειριστείτε το, καθώς εσείς αποτελείτε πρότυπο για τους εφήβους.

·       Να φροντίζετε τη σωματική και ψυχική υγεία σας.

·       Προσπαθήστε να διατηρήσετε, όσο είναι εφικτό, καθημερινές δραστηριότητες που σας χαλαρώνουν.

·       Φροντίστε να κοιμάστε επαρκώς και να τρέφεστε σωστά.

·       Φροντίστε να έχετε κοντά σας ένα υποστηρικτικό δίκτυο ανθρώπων.

·       Αναζητήστε συμβουλές ή βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας σε περίπτωση ανάγκης.

Για περισσότερες πληροφορίες, υποστήριξη ή παρέμβαση μπορείτε να απευθυνθείτε στην ειδική ομάδα επιστημόνων του ΕΟΔΥ :

Για ιατρική υποστήριξη και παρέμβαση: 210 5212054, 210 5212056, 2105212058

Για ψυχολογική υποστήριξη και παρέμβαση: 215  215 6060

Πώς θα πρέπει να μιλάω στους έφηβους για τον COVID-19

Συμβουλές για γονείς και εκπαιδευτικούς

·       Να παραμείνετε ήρεμοι και καθησυχαστικοί απέναντι στα παιδιά, λειτουργώντας ως πρότυπο συμπεριφοράς για αυτά.

·       Να ακούτε και να συζητάτε μαζί τους, ενθαρρύνοντάς τους να μοιραστούν μαζί σας τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, τόσο τα ευχάριστα όσο και τα δυσάρεστα.

·       Ενημερώστε τα παιδιά σχετικά με τον ιό με ακριβή, σύντομο και ειλικρινή τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία και την αντιληπτική τους ικανότητα. Η απόκρυψη της αλήθειας και των γεγονότων μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση και αβεβαιότητα στα παιδιά.

·       Ενθαρρύνετε την αναζήτηση από τους ίδιους τους εφήβους πηγών ειδήσεων και πληροφοριών σχετικά με τον ιό και συζητήστε μαζί τους για τις ειδήσεις και τις πληροφορίες αυτές, βοηθώντας τους να αναπτύξουν μια κριτική ματιά απέναντί τους. Όμως, αποθαρρύνετε την υπερβολική έκθεση στις πληροφορίες αυτές καθώς αυτή μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του άγχους και του φόβου τους.

·       Δημιουργήστε ένα ασφαλές περιβάλλον υπενθυμίζοντάς τους συνεχώς τα μέτρα προφύλαξης από τον COVID-19 και διαβεβαιώνοντάς τους ότι λαμβάνονται όλα τα δυνατά μέτρα για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας από την επιστημονική κοινότητα και την πολιτεία.

·       Να αποφεύγετε την απόδοση ευθυνών και την αρνητική κριτική απέναντι σε ένα άτομο που νόσησε και να εξηγήσετε στον έφηβο για ποιους λόγους δεν ευθύνεται το ίδιο το άτομο, καταπολεμώντας έτσι την εμφάνιση φαινομένων στιγματισμού και σχολικού εκφοβισμού.

·       Ενθαρρύνετε τη συχνή συμμετοχή των εφήβων σε δραστηριότητες που τους αποφορτίζουν και τους χαλαρώνουν

Οδηγίες για εκπαιδευτικούς της Επιτροπής Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από λοιμογόνους παράγοντες

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ

Λίστα με όσα δεν πρέπει να ξεχνάτε!

Προστατέψτε τον εαυτό σας και τους μαθητές σας

●      Ενημερώστε τα παιδιά να μείνουν σπίτι αν νιώθουν άρρωστα.

●      Εκπαιδεύστε τα παιδιά να πλένουν τα χέρια τους με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα ή να τα απολυμαίνουν με αλκοολούχο αντισηπτικό διάλυμα μετά από κάθε διάλειμμα και ειδικά πριν τη λήψη φαγητού και μετά τη χρήση της τουαλέτας.

●      Βοηθήστε τα παιδιά να συμμετέχουν στον συχνό καθαρισμό των επιφανειών και των αντικειμένων μέσα στην τάξη (π.χ. θρανία, τσάντες, βιβλία κλπ).

●      Ενημερώστε τα παιδιά για το πόσο σημαντικό είναι να μην ανταλλάσσουν μεταξύ τους αντικείμενα (π.χ. στυλό, βιβλία, κινητά τηλέφωνα, χαρτονομίσματα, κέρματα κλπ).

●      Παρακολουθήστε καθημερινά τον αριθμό των μαθητών που λείπουν και ενημερώστε τον διευθυντή του σχολείου σε περίπτωση που ο αριθμός των απόντων μαθητών αυξάνεται.

●      Αφιερώστε χρόνο για να ενημερώσετε τους μαθητές σας για τον ιό αλλά και για να τους ενθαρρύνετε να μιλήσουν για τους φόβους τους και τις ανησυχίες τους σχετικά με τον ιό.

Για περισσότερες πληροφορίες, υποστήριξη ή παρέμβαση μπορείτε να απευθυνθείτε στην ειδική ομάδα επιστημόνων του ΕΟΔΥ :

Για ιατρική υποστήριξη και παρέμβαση: 210 5212054, 210 5212056, 210 5212058

Για ψυχολογική υποστήριξη και παρέμβαση: 215 215 6060

Πρόσκληση σε διαδικτυακή συνάντηση με θέμα: «Προασπίζοντας τα Δικαιώματα των Παιδιών στον καιρό της πανδημίας» (ταυτόχρονη διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα)

Η Δ/νση Δ.Ε. Β΄ Αθήνας σε συνεργασία με την Δ/νση Π.Ε. Β’ Αθήνας, μέσω των αντίστοιχων Υπευθύνων Αγωγής Υγείας, σε συνέχεια των κοινών δράσεων και παρεμβάσεων τους για την υποστήριξη των μελών της σχολικής κοινότητας στον καιρό της πανδημίας συνδιοργανώνουν, διαδικτυακή συνάντηση  σύνδεσης και ενδυνάμωσης για εκπαιδευτικούς και γονείς μαθητών/-τριών των σχολικών μονάδων περιοχής ευθύνης τους με τίτλο: «Προασπίζοντας τα Δικαιώματα των παιδιών τον καιρό της πανδημίας», την Δευτέρα 11/05/2020 και ώρες 19:00-21:00. Θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα.

Προσκεκλημένοι ομιλητές θα είναι ο κ. ο Γιώργος  Νικολαϊδης, Ψυχίατρος, Δ/ντης Δ/νσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού (ΙΥΠ) και Πρόεδρος της Επιτροπής Λανζαρότε του Συμβουλίου της Ευρώπης, η κ. Θεώνη Κουφονικολάκου, Βοηθός Συνήγορος του Παιδιού και η κ.  Μαριέλα Μιχαηλίδου,  Ειδική Παιδικής Προστασίας της UNICEF Ελλάδας. (Child Protection Officer UNICEF).

Στόχος της συνάντησης αυτής είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών και των γονέων σε θέματα κακοποίησης/ παραμέλησης, εμπορίας, εκμετάλλευσης παιδιών και εφήβων, και προστασίας ασυνόδευτων ανηλίκων και η ενδυνάμωσή τους στον ρόλο τους στην πρόληψη, ανίχνευση και αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.

Ο αριθμός των εκπαιδευτικών που μπορούν να συνδεθούν μέσω της πλατφόρμας και να συμμετέχουν στην συζήτηση, θέτοντας ερωτήματα στους ομιλητές, ανέρχεται στους 500. Διερευνάται η δυνατότητα να γίνεται ταυτόχρονη αναμετάδοση μέσα από πλατφόρμες μεγαλύτερης εμβέλειας, ώστε να μπορεί να την παρακολουθήσει το ευρύτερο κοινό, χωρίς όμως τη δυνατότητα ερωτήσεων.

Η διαδικτυακή συνάντηση/συνομιλία απευθύνεται σε όλους/ες τους/τις εκπαιδευτικούς, όλων των ειδικοτήτων καθώς και το ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό των σχολείων αρμοδιότητας των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης που την συνδιοργανώνουν.

Απαιτείται προεγγραφή μέσω της ηλεκτρονικής φόρμας: 

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe77sULbpTcFhZ--43hwvSMj3IvVdX9kBiyNYlOOM_m7HSI6A/viewform, 

μέχρι το Σάββατο 09/05/2020 στις 14:00.

Οι συμμετέχοντες/-ουσες εκπαιδευτικοί θα επιλεγούν με βάση τη χρονοσήμανση συμπλήρωσης της φόρμας και θα ενημερωθούν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την διαδικασία και τον κωδικό  σύνδεσης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα χρησιμοποιηθεί.

Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών είναι προαιρετική.