Καθώς ένα
μεγάλο μέρος του κόσμου βρίσκεται σε «lockdown» («καραντίνα») λόγω της
πανδημίας του κορονοϊού, πολλοί/ές από εμάς βασιζόμαστε στα τηλέφωνά μας, τους
φορητούς υπολογιστές και άλλες συσκευές για να παραμείνουμε σε επαφή. Ενώ η
κυβερνο-παρακολούθηση αποτελεί μια μακροχρόνια απειλή για τους
υπερασπιστές/ριες των ανθρώπινων δικαιωμάτων και άλλους/ες, αυτή η νέα
κανονικότητα σημαίνει ότι οι επιλογές για τη χρήση εναλλακτικών φυσικής
ασφάλειας (όπως η απλή μετάδοση ευαίσθητων πληροφοριών από κοντά αντί από το
διαδίκτυο), έχουν περιοριστεί σημαντικά. Αυτό αυξάνει τα διακυβεύματα για τα
ανθρώπινα δικαιώματα. Μπορεί να σημαίνει ότι όλοι/ες εκτίθενται περισσότερο σε
κυβερνο-επιθέσεις και απατεώνες που επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν το ξέσπασμα.
Ακολουθούν έξι κομβικές συμβουλές για το πώς να παραμείνετε ασφαλείς στο διαδίκτυο.
1.
Ενημερώστε το τηλέφωνο, τον υπολογιστή και τις εφαρμογές
Οι συσκευές
σας και τα οποιαδήποτε προγράμματά που έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ θα πρέπει να
είναι ενημερωμένα για τη μείωση του κινδύνου επίθεσης. Τα περισσότερα
προγράμματα περιήγησης ενημερώνονται αυτόματα, αλλά κοιτάξτε τις εφαρμογές που
χρησιμοποιείτε για την ανάγνωση εγγράφων ή την προβολή φωτογραφιών και βίντεο
που έχετε βρει στο διαδίκτυο.
Εάν
χρησιμοποιείτε παλιές εκδόσεις αυτών των εφαρμογών, είναι πιθανότερο να
υπάρχουν σφάλματα που μπορούν να καταστήσουν τις συσκευές σας ευάλωτες.
«Μπορεί να
κατεβάσετε ένα αρχείο από το διαδίκτυο και να εκμεταλλευτεί ένα από αυτά τα
σφάλματα, που αποτελεί τον σύνηθες τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι εξαπατώνται,»
δηλώνει ο Etienne Maynier, ερευνητής ασφάλειας της Amnesty Tech. Επίσης,
βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε αξιόπιστο λογισμικό από αξιόπιστες πηγές, όπως
το Apple Store ή το Google Play.
2. Σκεφτείτε
πριν πατήσετε έναν σύνδεσμο
Οι απάτες
ηλεκτρονικού «ψαρέματος» προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τον φόβο και την
αβεβαιότητα και οι απάτες που σχετίζονται με τον COVID-19 δεν διαφέρουν. Τα
μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τα μηνύματα SMS που υπόσχονται νέες
πληροφορίες σχετικά με τον ιό μπορούν να περιέχουν κακόβουλο λογισμικό σε
συνδέσμους και συνημμένα – πρόκειται για μια τυπική στρατηγική κοινωνικής
μηχανικής που χρησιμοποιείται από απατεώνες οι οποίοι εξαπατούν άτομα
ισχυριζόμενοι ότι μεταδίδουν επείγουσες πληροφορίες.
«Εάν οι
επιθέσεις ηλεκτρονικού ψαρέματος προέρχονται από εγκληματίες στον κυβερνοχώρο,
συχνά αναζητούν πρόσβαση σε συσκευές, ώστε να μπορούν να κλέψουν οικονομικές
πληροφορίες. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν ransomware (λυτρισμικό) για να
κλειδώσουν τη συσκευή και να προσπαθήσουν να αποσπάσουν χρήματα εκβιαστικά για
να την ξεκλειδώσουν ξανά,» σημειώνει ο Maynier.
Εάν δεν
γνωρίζετε το άτομο ή δεν είστε εξοικειωμένοι με τον οργανισμό που έχει στείλει
το email ή το μήνυμα, μην κάνετε κλικ στον σύνδεσμο και μην ανοίξτε το
συνημμένο.
Επίσης,
προσέξτε για ανωμαλίες στον τρόπο με τον οποίο γράφεται το μήνυμα - συχνά
υπάρχουν τυπογραφικά λάθη ή η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι επιθετική. Εάν
το μήνυμα ισχυρίζεται ότι προέρχεται από έναν οργανισμό που γνωρίζετε, αλλά δεν
είστε βέβαιοι ότι είναι αυθεντικό, μεταβείτε στον ιστότοπο αντί να ανοίξετε
τυχόν πληροφορίες που αποστέλλονται στο email.
3. Προστατέψτε
τα προσωπικά σας δεδομένα
Sébastien
Thibault
Το να
ξοδεύετε περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο μπορεί να σημαίνει ότι εκθέτετε
περισσότερα προσωπικά σας στοιχεία. Είναι η κατάλληλη στιγμή για να ελέγξετε
τις ρυθμίσεις απορρήτου σας.
«Μπορείτε να
περιορίσετε πολλά δεδομένα που συλλέγει η Google, όπως πληροφορίες τοποθεσίας
και το ιστορικό των αναζητήσεων που έχετε πραγματοποιήσει, απενεργοποιώντας τα
στον λογαριασμό σας στην Google,» λέει ο Maynier. «Δεν μπορείτε πραγματικά να
ελέγξετε ποια δεδομένα συλλέγει το Facebook, αλλά μπορείτε να ελέγξετε τι
βλέπουν οι άλλοι/ες,» προσθέτει.
Το Facebook
και το Google πραγματοποιούν μια απαράμιλλη παρακολούθηση της ζωής μας στο
διαδίκτυο, οπότε τώρα θα μπορούσαμε επίσης να πειραματιστούμε με υπηρεσίες που
δεν ανήκουν στους τεχνολογικούς γίγαντες του κόσμου. Η εφαρμογή ανταλλαγής
μηνυμάτων Signal είναι μια μη κερδοσκοπική εναλλακτική λύση έναντι του WhatsApp
που ανήκει στο Facebook, η οποία όχι μόνο προσφέρει πλήρη κρυπτογράφηση, αλλά
και αποθηκεύει λιγότερα μεταδεδομένα.
4.
Συνδεθείτε με ασφάλεια σε συνομιλίες μέσω βίντεο
Η
τηλεδιάσκεψη αυξήθηκε κατακόρυφα κατά τη διάρκεια της πανδημίας καθώς
συνάδελφοι/ες, οικογένεια και φίλοι/ες στρέφονται σε εφαρμογές που επιτρέπουν
ομαδικές κλήσεις μεγάλης κλίμακας. Έχουν εγερθεί ερωτήματα σχετικά με το πόσο
ασφαλείς είναι - το Zoom έπρεπε να αποσύρει τον ισχυρισμό του ότι είναι πλήρως
κρυπτογραφημένο και η Ταϊβάν έχει πλέον απαγορεύσει στις κυβερνητικές υπηρεσίες
να το χρησιμοποιούν για λόγους προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας.
Αξίζει να
διερευνήσετε λιγότερο γνωστές εναλλακτικές, όπως το open source Jitsi Meet, το
οποίο δεν απαιτεί από τους χρήστες να κάνουν λήψη λογισμικού ή να δημιουργήσουν
λογαριασμό. Για συνομιλίες με μια μικρότερη ομάδα ατόμων, είναι ασφαλέστερο να
χρησιμοποιείτε υπηρεσίες που έχουν πλήρη κρυπτογράφηση όπως το Signal, το
WhatsApp ή το Wire.
5. Κάντε
έναν εξονυχιστικό ψηφιακό καθαρισμό
Η απαλλαγή
από λογαριασμούς που δεν χρησιμοποιείτε πλέον μειώνει την έκθεση δεδομένων. «Με
τη διαγραφή τους, υπάρχουν λιγότερα δεδομένα για εσάς εκεί έξω και αυτό μειώνει
τους κινδύνους απορρήτου,» λέει ο Maynier.
Ο
εξονυχιστικός καθαρισμός πρέπει επίσης να περιλαμβάνει την εγκατάσταση ενός
διαχειριστή κωδικών πρόσβασης που να μπορεί να αποθηκεύσει όλους τους κωδικούς
πρόσβασής σας σε κρυπτογραφημένη μορφή και να δημιουργεί νέους μοναδικούς
κωδικούς πρόσβασης που είναι να είναι δύσκολα μαντέψιμοι. Δοκιμάστε το
KeePassXC που είναι λογισμικό ανοιχτού κώδικα και εκτός σύνδεσης. Υπάρχουν
επίσης διαδικτυακές εμπορικές υπηρεσίες, όπως το LastPass και το 1Password, οι
οποίες προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες έναντι αμοιβής.
6. Βρείτε τον δρόμο σας μέσα στον καταιγισμό
πληροφοριών («infodemic»)
Εκτός από τη
διασφάλιση της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας, είναι επίσης σημαντικό να
μάθουμε πώς να αντιμετωπίζουμε τον τεράστιο όγκο πληροφοριών που συναντάμε,
καθώς ψάχνουμε στο Διαδίκτυο για απαντήσεις σχετικά με την πανδημία.
Καθώς οι
επιστήμονες σπεύδουν να κατανοήσουν καλύτερα τον ιό, υπάρχει πληθώρα
παραπληροφόρησης που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο σχετικά με τα πάντα, από υποτιθέμενες
θεραπείες για τον ιό έως ισχυρισμούς ότι η τεχνολογία 5G συνδέεται με το
ξέσπασμα.
Ελέγξτε την
αρχική πηγή των πληροφοριών που λαμβάνετε και προσπαθήστε να επαληθεύσετε το
περιεχόμενο με άλλες αξιόπιστες πηγές. Ορισμένοι μεγάλοι ειδησεογραφικοί οργανισμοί
έχουν τώρα τις δικές τους ομάδες ελέγχου γεγονότων και αποστέλλουν ενημερωτικά
δελτία που καταρρίπτουν ιστορίες που έχουν γίνει ευρέως γνωστές. Ο Παγκόσμιος
Οργανισμός Υγείας έχει επίσης μια σελίδα που καταρρίπτει μύθους σχετικά με τον
COVID-19.
Εταιρείες
όπως το Facebook και η Google δήλωσαν ότι λαμβάνουν μέτρα για την καταπολέμηση
της διάδοσης ψευδών πληροφοριών, αλλά να γνωρίζετε ότι οι κυβερνήσεις μπορούν
επίσης να επιδιώξουν να εκμεταλλευτούν το ζήτημα των λεγόμενων «ψεύτικων
ειδήσεων» για να καταστείλουν τον νόμιμο ελεύθερο λόγο.
«Οι φήμες
και οι μη τεκμηριωμένες πληροφορίες μπορεί να διακινηθούν ευρύτατα κατά τη
διάρκεια καταστάσεων έκτακτης ανάγκης», λέει ο Maynier. «Είναι σημαντικό να μην
αυξήσουμε το άγχος μας ή των άλλων με τη μετάδοση ψευδών πληροφοριών.»
Πάνω απ
'όλα, ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να
παραμείνουμε ασφαλείς στο διαδίκτυο - τώρα και στο μέλλον - είναι να
υπερασπιστούμε τα ψηφιακά δικαιώματα. Κυβερνήσεις και εταιρείες σε όλο τον
κόσμο αγωνίζονται για να δημιουργήσουν πιο επεμβατικά εργαλεία παρακολούθησης
ως απάντηση στην πανδημία. Μερικά από αυτά μπορεί να σώσουν ζωές, ενώ άλλα
μπορεί να είναι επιβλαβή για την ιδιωτική ζωή και άλλα ανθρώπινα δικαιώματα με
τρόπους που θα αλλάξουν τη ζωή μας για τα επόμενα χρόνια. Τώρα είναι η ώρα να
ενωθούμε και να διασφαλίσουμε ότι όχι μόνο εμείς, αλλά και τα ανθρώπινα
δικαιώματά μας στο διαδίκτυο, θα επιβιώσουν από την πανδημία.
https://www.amnesty.gr/news/articles/article/23296/pos-na-parameinete-asfaleis-sto-diadiktyo-kata-ti-diarkeia-tis-krisis
